Xét nghiệm AMH được xem là khâu quan trọng để đánh giá khả năng sinh sản của một người phụ nữ, đặc biệt với những ai có dự định thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Vậy khi có nồng độ AMH thấp có làm IVF được không và tỷ lệ thành công là bao nhiêu? Bài viết sau sẽ là câu trả lời cho những câu hỏi trên.
Thế nào là AMH thấp?
AMH là viết tắt của Anti-Mullerian Hormone, là tên một hormone được sản xuất bởi các tế bào hạt của nang buồng trứng, cho biết số nang noãn non hiện có trong buồng trứng của người phụ nữ. AMH còn được gọi là chỉ số đánh giá dự trữ buồng trứng, đồng thời có thể dự đoán được khả năng sinh sản của người phụ nữ trong hiện tại và tương lai. (1)
Mặc dù nồng độ AMH không thay đổi theo chu kỳ kinh nhưng sẽ có sự sụt giảm theo tuổi hoặc bị tác động bởi các yếu tố bệnh lý, stress… Ở phụ nữ khỏe mạnh và dưới 38 tuổi, chỉ số AMH bình thường dao động trong khoảng từ 2,2 – 6,8ng/ml. Mức AMH bình thường sẽ là điều kiện tốt để đáp ứng với các phương pháp hỗ trợ sinh sản.
Nếu nồng độ này quá thấp hoặc quá cao, bệnh nhân sẽ gặp một số bất lợi khi làm thụ tinh trong ống nghiệm IVF.
Mức AMH thấp (1,0-1,5 ng/ml) cho thấy khả năng dự trữ buồng trứng suy giảm, tuy nhiên vẫn có cơ hội mang thai. Còn với AMH cực thấp (dưới 0,5ng/ml) cho thấy rất ít trứng dự trữ và khả năng thụ thai là một vấn đề đáng lo ngại. Khi có chỉ số AMH thấp, thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm IVF sẽ có tỷ lệ thành công cao hơn so với bơm tinh trùng (IUI).
Ngược lại, những ai có chỉ số AMH cao và quá cao (>10 ng/ml, thường gặp ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang), nếu không có các biện pháp can thiệp hiện đại với chuyên gia giàu kinh nghiệm thì khi thực hiện kích trứng sẽ có nguy cơ cao bị quá kích buồng trứng, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu quả của quá trình IVF.
Vai trò của AMH trong các xét nghiệm lâm sàng hỗ trợ sinh sản
Cho đến nay, xét nghiệm AMH là xét nghiệm chính xác nhất giúp đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng và đem lại sự thuận tiện tối đa cho bệnh nhân. Bởi trước đây, tiêu chuẩn cũ để đánh giá dự trữ buồng trứng là đo nồng độ FSH – thường dao động theo chu kỳ kinh và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác, thì với chỉ số AMH không thay đổi theo chu kỳ kinh nên các chị em có thể thực hiện xét nghiệm vào bất cứ ngày nào.
Tuy nhiên, chỉ số AMH không phải là tất cả để đánh giá khả năng thành công của một ca IVF. Bởi chỉ số này mới nói lên số lượng trứng dự trữ trong cơ thể người phụ nữ chứ không phản ánh được chất lượng của buồng trứng. Do đó, bác sĩ sẽ phải kết hợp thêm nhiều xét nghiệm, kiểm tra chuyên sâu khác để có cái nhìn đầy đủ và chính xác nhất về tỷ lệ thành công cho một ca IVF.
Để đánh giá được chính xác nhất tỷ lệ thành công khi thực hiện IVF, ngoài xét nghiệm AMH, cả 2 vợ chồng sẽ cần thực hiện một số xét nghiệm khác, bao gồm:
- Xét nghiệm máu hai vợ chồng
- Tinh dịch đồ
- Khám phụ khoa
- Siêu âm
- Xét nghiệm nội tiết vợ
- Chụp HSG (chụp tử cung – vòi trứng cản quang)
Xem thêm : So sánh mầm đậu nành nguyên xơ và mầm đậu nành organic
Trong giai đoạn thực hiện IVF, bệnh nhân nên dành thời gian nghỉ ngơi, làm việc nhẹ nhàng và tuân thủ việc dùng thuốc và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Chỉ số AMH thấp có làm IVF được không?
Với thụ tinh ống nghiệm, phụ nữ có nồng độ AMH cao thường đáp ứng với kích thích buồng trứng tốt và số lượng trứng chọc hút được cũng nhiều hơn. Khi chọc hút được nhiều trứng, khả năng chọn lựa được phôi tốt để chuyển vào tử cung cao hơn nên tỷ lệ thành công cũng lớn hơn.
Phụ nữ có chỉ số AMH thấp, bên cạnh khả năng dự trữ buồng trứng suy giảm thì khả năng đáp ứng với thuốc kích thích buồng trứng cũng kém. Do đó, bác sĩ sẽ phải sử dụng những phác đồ thuốc phù hợp để kích thích buồng trứng tăng tỷ lệ trứng có thể chọc hút. Với những trường hợp này, cơ hội có thai thường thấp hơn những người có chỉ số AMH cao, tuy nhiên không phải AMH thấp là hết hy vọng. (2)
Theo ThS.BS Giang Huỳnh Như – Giasm đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, BVĐK Tâm Anh, TP.HCM: “Trong thống kê vừa qua của chúng tôi, bệnh nhân đến với IVF Tâm Anh 85% là trên 35 tuổi. Thật sự đó vừa là áp lực, nhưng cũng là tự hào bởi vì bệnh nhân tin tưởng mình, những ca khó đều đến với mình. Với những bệnh nhân khó như vậy còn thành công thì những bệnh nhân trẻ hơn, tiên lượng tốt hơn sẽ càng thành công.
Ngày càng có nhiều ca khó đến với chúng tôi. Cách đây tầm 1 tháng, có bệnh nhân đến với chúng tôi AFC bằng 0 (AFC là tổng số nang có đường kính trung bình từ 2 đến 10 mm ở cả hai buồng trứng trong giai đoạn nang noãn sớm), có nghĩa là siêu âm 2 bên buồng trứng không thấy gì cả. Nhưng vì bệnh nhân có một ước muốn cháy bỏng là muốn có con bằng chính trứng của mình, do đó chúng tôi vẫn kích thích buồng trứng, nhưng kích thích buồng trứng nhẹ.
Với trường hợp này, dù mình có đổ vào 450 hay 600 đơn vị thì vẫn không thể thu được số noãn nhiều hơn. Do đó, bệnh nhân được kích thích buồng trứng nhẹ bằng liều thuốc uống và sau đó mũi tiêm cũng nhẹ nhàng. Kết quả bệnh nhân có 1 nang, chọc ra được 1 trứng. Rất may trước khi trữ trứng đó chúng tôi quan sát và nhìn thấy trứng này có thể trữ. Trước khi bắt đầu quá trình điều trị, bệnh nhân có nói với tôi là các bác sĩ khác đã từ chối em rồi, bảo em chỉ đi xin trứng thôi. Việc có được 1 trứng đầu tiên như vậy đã tạo được động lực rất lớn để bạn ấy làm tiếp.
Sau một thời gian làm việc với các bệnh nhân có buồng trứng ít, cũng như kinh nghiệm trên các tài liệu y văn thế giới, chúng tôi nhận thấy sau một thời gian kích thích buồng trứng liên tục thì xu hướng số lượng trứng thu được ở những chu kỳ sau sẽ nhiều hơn so với chu kỳ trước”.
Thực hiện làm IVF thế nào khi chỉ số AMH thấp?
Với phụ nữ có IVF thấp khi thực hiện IVF sẽ trải qua các quy trình giống với phụ nữ AMH bình thường làm IVF, tuy nhiên sẽ có sự khác nhau về phác đồ thuốc kích thích buồng trứng. Kích thích buồng trứng là một quá trình quan trọng trong thụ tinh nhân tạo hay thụ tinh trong ống nghiệm. (3)
Với những trường hợp AMH thấp, tại IVFTA thiết kế riêng một phác đồ đó là kích thích buồng trứng nhẹ. Kích thích nhẹ buồng trứng là việc áp dụng các phác đồ không sử dụng FSH hay sử dụng FSH nhưng với liều rất thấp như chu kỳ tự nhiên, sử dụng các thuốc dạng uống như clomiphene citrate hay aromatase inhibitor làm tăng FSH nội sinh (FSH tự nhiên). Phác đồ kích thích nhẹ buồng trứng (Mild Stimulation) đang được áp dụng tại IVFTA với nhiều ưu điểm: tiết kiệm chi phí, sử dụng ít thuốc và phù hợp với những bệnh nhân có dự trữ buồng trứng thấp.
Tỷ lệ thành công của phác đồ này được ghi nhận là tương đương với phác đồ truyền thống, nhưng chi phí giảm xuống từ 8-10 lần. Tức thay vì sử dụng phác đồ truyền thống sẽ phải dùng thuốc liều cao và tiền thuốc rất lớn (30-50 triệu đồng) khiến nhiều người không có khả năng chi trả nên đành ngậm ngùi gác lại ước mơ làm mẹ, thì nay với phác đồ Mild Stimulation chi phí bệnh nhân phải chi trả chỉ khoảng 3-5 triệu đồng.
AMH thấp có con được không?
Xem thêm : [Giải đáp] Zona thần kinh kiêng gì? Lưu ý khi điều trị để khỏi nhanh
AMH thấp được xem là rào cản lớn khiến không ít chị em vất vả trên hành trình được làm mẹ. Nhiều chị em đến IVFTA với hy vọng có thể sinh con chính chủ sau khi nhận được những cái lắc đầu và câu nói xin trứng khi điều trị ở những trung tâm khác.
Tuy nhiên theo Bác sĩ Giang Huỳnh Như chia sẻ, “có một điều tôi hết sức tự hào, đó là trung tâm mới thành lập được 1 năm, rất trẻ nhưng vẫn dày dạn kinh nghiệm từ nhiều ca khó. Khi đến với IVFTA, tỷ lệ bệnh nhân phải xin trứng rất là thấp, tới bây giờ chưa đến 20 ca.” Vì vậy những trường hợp AMH thấp vẫn hoàn toàn có cơ hội để có con chính chủ, điều quan trọng là cần thăm khám sớm để không bỏ lỡ thời gian vàng trong điều trị.
Với mô hình điều trị toàn diện kết hợp thế mạnh kiềng 3 chân vô sinh nữ – vô sinh nam – Lab hiện đại, giúp cho rất nhiều bệnh nhân thoát khỏi chỉ định xin trứng, xin tinh trùng và phải mang thai hộ. Một điều tôi luôn luôn muốn gửi gắm tới các cặp vợ chồng, là nếu chúng ta đã mong con trên 1 năm đối với những người mà dưới 35 tuổi hoặc là 6 tháng đối với những người mà trên 35 tuổi; thì nên đi khám sớm nhất có thể để tăng cơ hội có con”.
Một số lưu ý giúp tăng chỉ số AMH
Hiện nay chưa có phương pháp nào được chứng minh có thể tác động để tăng chỉ số AMH. Vì vậy chị em cần tỉnh táo khi tiếp cận các luồng thông tin, nên chọn trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín để được tư vấn đầy đủ, khoa học, đồng thời tránh tiếp nhận thông tin không chính thống dẫn đến việc sử dụng các loại thuốc/thực phẩm gia truyền không có nghiên cứu về tác dụng. Điều này không chỉ gây lãng phí tiền bạc mà có khi còn khiến sức khỏe suy giảm thậm chí ảnh hưởng xấu đến quá trình làm IVF. (4)
Dù chỉ số AMH không thể tự tăng lên, tuy nhiên chị em có thể thực hiện một số biện pháp để cải thiện sức khỏe chung, một sức khỏe chung tốt sẽ kéo theo sức khỏe sinh sản tốt lên như:
- Ăn uống đủ chất, chọn thực phẩm sạch, lành mạnh hạn chế đồ đã qua chế biến hoặc chứa chất bảo quản;
- Vận động thường xuyên để giúp cơ thể dẻo dai, nâng cao thể trạng;
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những bệnh lý ở buồng trứng nếu có.
Hiện nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học, nhiều phương pháp hiện đại có thể giúp chị em có thể lưu trữ noãn, gom noãn để làm IVF trong những trường hợp có dự trữ buồng trứng quá thấp. Việc gom trứng nhiều chu kỳ sẽ giúp chị em tối ưu được số phôi và tiết kiệm chi phí điều trị.
Xem thêm: Yếu tố tăng khả năng IVF thành công
Theo bác sĩ Giang Huỳnh Như, IVF Tâm Anh TP.HCM đang triển khai rất mạnh mẽ lĩnh vực này. Nếu như cách đây tầm 5 – 7 năm, gom trứng là khái niệm hết sức xa lạ tại Việt Nam bởi tế bào trứng là một trong những tế bào trữ khó khăn nhất. Tế bào trứng kích thước lớn, khi mình rã ra để trữ thì rất dễ bị hư hỏng, không sử dụng được để kết hợp với tinh trùng. Nhưng IVFTA-HCM đã hoàn toàn làm chủ được kỹ thuật này.
Bên cạnh đó, trước khi trữ trứng, chúng tôi có bước hết sức quan trọng là quan sát xem trứng có phương tiện để khi kết hợp với tinh trùng có phân chia hay không. Đây là bước tiến hết sức quan trọng trong Labo. Với các bệnh nhân khi lấy trứng ra, chúng tôi quan sát thấy là trứng này không có phương tiện đó thì chúng tôi sẽ tư vấn cho bệnh nhân rằng nên tạo phôi hơn là trữ trứng, điều này hết sức quan trọng. Đối với những trứng ngay từ ban đầu đã hơi có vấn đề về chất lượng mà chúng ta vẫn đem trữ, sau khi rã ra trứng vẫn có thể sống, nhưng khi kết hợp với tinh trùng không thể tạo thành phôi.
Để trân trọng trứng của bệnh nhân, bởi nhóm bệnh nhân này có dự trữ buồng trứng cạn kiệt hoặc gần như cạn kiệt thì mỗi trứng lấy ra được là tài sản rất quý của bệnh nhân đó. Do đó, chúng ta cần xem xét trứng này nên trữ hay làm phôi ở thời điểm đó. Tôi nghĩ đây là kỹ thuật hết sức quan trọng và có ý nghĩa cho những bệnh nhân dự trữ buồng trứng đã giảm rất nhiều”.
IVFTA luôn nỗ lực đồng hành cùng bệnh nhân đến đích sớm nhất, áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp điều trị cá thể hóa để nâng cao tỷ lệ thành công. Hiện nay, tỷ lệ thành công của IVF Tâm Anh cao hàng đầu Việt Nam và thế giới. Đặc biệt điều trị thành công cho rất nhiều ca khó, siêu khó đã bị nhiều nơi từ chối, tuyệt vọng tìm đến IVF Tâm Anh như “phao cứu sinh” cuối cùng”
Nguồn: https://mamnonvanan.edu.vn
Danh mục: Đời sống
